Elektrikli otomobiller şu anda halihazırda sürdürülebilir en pak ulaşım araçları olarak lanse ediliyor. Yüzde sıfır emisyonlu ve teknoloji mükemmeli elektrikli araçlar, bizi Samimi yanmalı motorlardan ve sıvı yakıtlardan kurtarıyor üzere görünüyor. Pekala gerçekte durum tam olarak bu türlü mi? Bazıları için elektrikli arabalarının başkan olan Tesla, bu yılın başlarında S&P 500 ESG endeksinden “düşük karbon stratejisi eksikliği” nedeniyle çıkarılmıştı. ESG derecelendirmelerinin yararını ve manasını bir tarafa bırakırsak, yönlendirilen bu Cin tenkitler de haklılık hissesi nitekim Mevcut mı?
*ESG puanı, bir şirketin çevresel tesir, toplumsal tesir ve yönetişim alanlarında ne kadar sürdürülebilir olduğunu belirlemek için kullanılan bir derecelendirmedir.
Her Vakit bir dönüşüm oldu
19. yüzyılda Aka kentlerin en Aka emisyon sorunu sizce neydi? O çağın en Aka emisyon probleminin kaynağında Beygir otomobilleri ve münasebetiyle Beygir gübresi yatıyordu. Beygir otomobilleri ve pislikleri çok sinek ölçüsüne, hastalıklara ve kokuya neden oluyordu. 20. yüzyılın başlarında Samimi yanmalı motorlu otomobillerin gelmesiyle Bir arada bu sorun kendi kendine çözülmeye başladı. Lakin bu sefer farklı bir sorun, farklı bir kirlilik vardı: Sera gazı. Atmosferdeki sera gazlarının (CO2 gibi) artması güneş ışınlarının sera gazlarıyla yeryüzünde tutulmasına ve hasebiyle dünyanın ısınmasına neden oluyor. Günümüz global ısınma ve iklim değişikliği hususlarının anne sorunu bu.
21. yüzyılda ise pilli elektrikli araçlar yahut daha Etraf dostu araçlar Samimi yanmalı arabaların yerini almaya başladı. Kimilerine nazaran elektrikli araçların karbon ayak izi (atmosfere salınan sera gazlarının karbondioksit cinsinden karşılığı) sıfır iken kimilerine nazaran Samimi yanmalı klâsik otomobillerden daha Aka bir karbon ayak izine sahipler. Çünkü bunun nedeni olarak, pille çalışan elektrikli araçların -özellikle pillerinin- üretimi ve imhasının yanı Dizi onlara Güç sağlayan elektriği oluşturmak için kömür üzere yüksek kirliliğe neden olan yakıtların kullanılıyor olması.
Elektrikli arabaların yararı neler?
Birinci olarak âlâ şeylerden bahsedelim. Elektrikli araba fabrikadan çıktığı ve yollara indiği anda inkar edilemez ölçüde emisyon açısından nihayet derece âlâ çevresel performans sunuyor. Yani pilleri yahut kendileri patlamadıysa yahut yeni bir pil muhtaçlığı yoksa, elektrikli araba hiçbir kirli gaz salınımı yapmıyor. Fakat bir şeyin ne kadar Etraf dostu olduğunu belirlemek için bu metrik Biricik başına kâfi değil, olaya biraz daha geniş bir yelpazeden bakmak gerekiyor. “Sahip olduğunuz Biricik şey çekiçse, her şey çivi üzere görünmeye başlar.” – Abraham Maslow.
1. Maliyet avantajı
Elektrikli arabaların güç sarfiyatları, klâsik arabalara kıyasla daha düşük. Birtakım ülkelerde elektrikli arabaların fiyatları klasik arabalardan daha Çok olabiliyor. Bu durum Yeniden ülkeden ülkeye farklılık gösteren vergi, kredi ve öteki teşviklerle eşitlenebiliyor. Kimi durumlarda elektrikli arabalar klâsik araçlardan daha ucuza da satın alınabiliyor. Bunun üstüne güç yahut yakıt maliyet avantajını ekleyince elektrikli arabalar bu alanda daha Çok fayda sağlıyor. Üstelik üretim hacmi ve pil teknolojisi daha da geliştikçe, elektrikli araç fiyatlarının daha da düşeceği kestirim ediliyor. Bunun da ötesinde, elektrikli araçların bir motoru olmadığı için, çalıştırma ve bakım maliyetleri çoklukla klâsik araçlara kıyasla daha düşük. Öte yandan pilleri değiştirmek Fazla değerli olabiliyor.
2. Güç bölümü faydası
Elektrikli araçların bir Öbür dolaylı lakin Kıymetli yararı da Ulusal güç güvenliği ile ilgili. Yapılan araştırmalar elektrikli araçların, ülkelerin güç sanayisi açısından Kıymetli role sahip olabileceğini gösteriyor. Çünkü birden fazla ülke Samimi yanmalı arabalarda kullanılan yakıtı ithal ediyor. Bu sürdürülebilir yahut iktisat açısından zafiyet oluşturan (Rusya-Avrupa örneği gibi) bir durum. Elektrikli arabaların gereksinimi olan şey yalnızca elektrik. Bunu her ülke, kendi ülkesinde yenilenebilir güç kaynakları yahut petrol harici fosil kaynaklarla sağlayabilir. Bu da enerji bağımsızlığı için önemli bir rol oynamakta.
3. Elektrikli araçların yakıt verimliliği
Elektrikli tahrik bileşenleri nihayet derece verimli olduğundan, elektrikli araçlar güç harcamalarından Değerli ölçüde tasarruf sağlayabilir. Bununla Bir arada elektrikli araçlar için yakıt iktisadı, büsbütün yahut temel olarak elektrikle çalıştıkları için klasik araçlardan farklı halde hesaplanır. Elektrikli araçların yakıt verimliliği, 100 mil (160 km) başına kilowatt-saat (kWh) ve galon başına mil (MPG) olarak hesaplanıyor. Çağdaş günlük kullanım için tasarlanan büsbütün elektrikli arabalar 130 MPG’ye ulaşabiliyor ve ve yalnızca 25 ila 40 kWh tüketim ile 100 mil (160 km) seyahat edebiliyor.
Kıyaslamayı büsbütün elektrikli değil de hibrit için de yapabiliriz. FuelEconomy.gov’a nazaran 2021 Toyota Corolla Hybrid’in yakıt verimliliği galon başına 52 mil (MPG) düzeyindeyken standart Corolla (dört silindirli, otomatik) sadece galon başına 34 mil (MPG) düzeyinde. 4. Düşük yahut sıfır emisyon
Elektrikli ve hibrit araçları konvansiyonel araçlarla karşılaştırdığımızda, elektrikli ve hibrit araçlar çalışma sırasında Kıymetli ölçüde daha az ziyanlı emisyona sahip. Hibrit araçlar kısmen ziyanlı emisyonlar yayarken büsbütün elektrikli araçlar sıfır emisyonla çalışır. Ama burada bir püf noktası var: Elektrikli araçlar için kullanılan elektrik. Şayet, elektrik nispeten az ziyanlı yahut yenilenebilir güç kaynakları kullanılarak üretiliyorsa elektrikli araçlar klasik araçlara nazaran ekseriyetle Önemli emisyon avantajı sağlar.
Ancak, elektrikli araçların üretimi yahut şarj sürecinde kullanılan elektrik halihazırda fosil yakıtlar tarafından üretiliyorsa emisyon avantajı o kadarda dramatik olmayacaktır.
Elektrikli arabaların etrafa tesiri neler?
Yapılan birden fazla araştırma elektrikli arabaların kullanım senaryoları ile ilgilenerek bir Etraf tesiri sonucu ortaya koyuyor. Lakin elektrikli arabaların Etraf kirliliğini araştırmak için bakılması gereken asıl nokta kaçırılıyor üzere duruyor. Üstte da dediğimiz üzere: “Sahip olduğunuz Biricik şey çekiçse, her şey çivi üzere görünmeye başlar.” Dolayısıyla biraz daha geriye bakmamız gerekiyor. Elektrikli otomobillerin etrafa tesirine bakacaksak onların üretimi en kritik noktadır. Bu alanda yapılan bir çalışma klâsik ve elektrikli araçların şeffaf bir Ömür döngüsü (beşikten mezara bütün süreç) oluşturdu. Çalışma 2012 yılında, 150.000 kilometrelik kullanım ömrü çerçevesinde yapılmış durumda. Araştırmaya göre elektrikli araçlar, klâsik araçlara kıyasla global ısınmada %10 ila %24’lük bir azalma sağlıyor.
Bu olağanüstü değil mi? Yeniden bu noktada da bir gizli bir sorun var. Yüzde 20 seviyesinde karbon emisyon avantajının öteki alanlarda bir maliyeti bulunuyor. Çalışma tıpkı vakitte elektrikli araç üretiminin insan bazlı zehirlenme, su kirliliği, Etraf kirliliği ve metal kaynak tüketimini Değerli ölçüde artırabileceğini gösterdi.
Neyse, artık unsur madde elektrikli araçların etrafa tesirine göz atalım.
1. Pil üretimi
Elektrikli arabalardaki pillerin üretiminde lityum, kobalt ve nikel gibi Az toprak elementleri ve mineralleri bulunuyor. Bu minerallerin çıkarılması Önemli kirlilik/ekosistem hasarı ile sonuçlanan Aka ölçüde su tüketimi ve güç muhtaçlığı gerektirmekte. Bu süreçte Aka ölçüde kükürt sızdırabilen kobalt madenleri öne çıkıyor. Pillerin üretiminin yanında Geri dönüştürmesi de güç ve değerlidir. Sonuç olarak ortada bir kimya Mevcut ve kaynak tükeniyorsa o kaynağın yerine tabiattan yenisini koymak gerekiyor. Yalnızca bu maliyet yüzünden ömrünü doldurmuş piller atılır. Tıpkı elektrikli araba pillerinde olduğu üzere. Yani elektrikli arabalardaki piller enerji/kaynak açısından uzun vadede birer çöpe dönüşüyor. Allied Market Research analistlerine nazaran pil Geri dönüşüm pazarı 2017’de yaklaşık 139 milyon dolar düzeyindeyken 2025’e kadar 2.27 milyar dolara ulaşacak.
2. Elektrikli araba üretimi
Hem elektrikli araçlarda hem de klâsik arabalarda ortak olan modüller Mevcut fakat bunların dışında elektrikli araçlar, pilleri için Gerekli olanlar dışında daha Çok ölçüde farklı elektrikli bileşenlere sahip. Elektrik motorları, sensörler ve ilgili elektrik bileşenleri de nikel, bakır ve alüminyum gibi Aka ölçüde toksik mineral gerekiyor. Elektrikli arabalar ve klasik arabalar daha yola çıkmadan Evvel Fazla Çok güç harcarlar. Yeni bir araç yola Amade olmadan Evvel çelik, kauçuk, cam, plastik, boya ve daha pek Fazla materyalin üretilmesini gerektiriyor.
Benzer halde, bir arabanın çevresel tesiri, kullanım ömrü dolduktan Fazla sonra da devam eder. Plastik ve metal üzere eserler Geri dönüştürülmezlerse tabiatta Fazla uzun bir müddet kalabiliyor. Neyse ki günümüzde bir aracın dörtte üçü Geri dönüştürülebilir. lakin bu Geri dönüşüm ve yok etmenin de çevresel maliyetleri Mevcut ve bunu ölçmek Fazla daha güç. Bu Geri dönüşüm maliyeti her iki Cin arabada de ortak.
3. Hava kirliliği, su kirliliği ve dahası
Avrupa Etraf Ajansı’nın (EEA) 2018 yılında yaptığı kapsamlı bir araştırmaya nazaran, bileşen imalatında ve araç montajında enerji kullanımından kaynaklanan SO2, NOx, partikül madde (PM) emisyonları ve diğer kirleticiler, elektrikli araba üretimi ile bağlı hava kirliliğinin en önemli kaynakları ortasında yer alıyor. Çalışmaya nazaran, elektrikli araç üretiminden kaynaklanan NOx, SO2 ve PM emisyonları, bütün üretim süreci boyunca (hammadde temini dahil), içten yanmalı araba üretimine kıyasla 1,5-2,5 kat daha fazla.
4. Elektrik üretimi
Elektrikli arabalar için elektrik gerekir. Bu yakıt ikmali de dünyanın Aka çoğunluğunda kömür, gaz yahut petrol üzere yenilenemeyen güç santrallerinden elde ediliyor. Bu santraller, elektrikli arabanın üretim basamağında olduğu üzere, havaya Aka ölçülerde GHG, Azot ve Sülfür oksit ve zehirli partiküller saçar. 5. Ömrünün sonuna gelen elektrikli otomobil
Elektrikli arabalar hurdaya çıktığında Müsait bir halde imha edilmezlerse adeta bir Etraf bombası haline dönüşüyorlar çünkü içerlerinde bir Fazla kimyasal unsur içeriyorlar, en değerlisi de piller. The Guardian’a göre 2021 ile 2030 ortasında 12 milyon tondan Çok atık lityum iyon pil olacak. Bu pillerin üretiminden kaynaklanan Etraf meselesini geçelim, bunların atık halleriyle oluşacak dağ üzere bir yığın tehlikesi bulunuyor.
Bu atık pillerle ne yapılacağı hala daha belgisiz. Geri mi dönüştürülecekler yoksa farklı alanlarda mı kullanılacaklar?
Sıfır emisyon yalanı
Sonuç olarak elektrikli arabalar hakkındaki “çevre dostu”, “sıfır emisyon” gibi yaklaşımlar ziyadesiyle abartılı. Elektrikli araba üretmek için kullanılan güç, Özellikle pil ve diğer bileşenler için Gerekli olan madencilik ve hammaddelerin işlenmesi, aracın kullanım ömrü boyunca oluşan karbondioksit emisyonlarının neredeyse yarısını oluşturuyor.
Bir elektrikli arabanın, pilini şarj etmek için kullanılan elektriğin üretiminden Müstakil olarak ömrü boyunca 80.467 km (50.000 mil) sürüldüğünü varsayalım. Bu senaryoda, elektrikli araba akaryakıtla çalışan bir arabadan daha Çok karbondioksiti atmosfere salmış olacak.
Elektrikli araba 144.841 km (90.000 mil) sürülürse ve pili daha doğal gazla çalışan santrallerden gelen elektrikle şarj edilirse, akaryakıtla çalışan bir otomobilden %24 daha az karbondioksit salacaktır. Hasebiyle elektrikli araçların emisyon katkısı kullanım ömürleriyle hakikat orantılı. Bu da pil teknolojisinin ve ömrünün artırılması gerektiğini gösteriyor.
Elektrikli arabalar Tekrar de daha Fazla Etraf dostu
Bu Ocak ayında, Ricardo PLC tarafından ulaşım ve yakıt üzerine odaklanan kar maksadı gütmeyen bir niyet kuruluşu olan Fuels Institute için yürütülen bir çalışma, 322.000 kmlik (200.000 mil) bir sürüş arasında Samimi yanmalı bir aracın 66 ton sera gazı emisyonu yayacağını gösteriyor. Tıpkı aralıkta elektrikli otomobil ise 39 ton yaymakta. Yaklaşık bir 32 bin kilometre sonra ise pil üretiminden kaynaklanan emisyon da dengelenecek.
Rapora nazaran, 2050 yılına kadar elektrikli bir araç ile klâsik Samimi yanmalı bir aracın üretim evresinden kaynaklanan emisyonları da benzer seviyede olacak. Fakat o vakte kadar elektrikli araçların üretiminden kaynaklanan emisyon daha yüksek olacak. Yazımızın sonuna gelirken, elektrikli araçların etrafa olan katkısının Vakit ilerledikçe daha da artacağını, elektrik üretiminin yenilenebilir kaynaklara geçmesiyle sürecin hızlanacağını belirtelim.
Yorum Yok