Karanlık madde, yıldızları, gezegenleri, galaksileri ve öbür her şeyi birbirine bağlayan, bütün cihana nüfuz eden gizemli, görünmez bir unsur olarak varsayılıyor. Bu somut olmayan kozmik tutkal, artık eşi gibisi görülmemiş detaylarla resmedildi ve fizik ve kozmoloji hakkındaki var bilgilerimizin bir yanılsama olmadığını doğruladı. 160’tan Çok gökbilimciden oluşan memleketler arası bir takım, evrendeki bütün kütlenin yaklaşık yüzde 85’ini oluşturan görünmez karanlık hususa yeni bir Fer tutmak için Atacama Kozmoloji Teleskobu‘nu (ACT) kullandı. Karanlık husus görünmez olmasına karşın, Çehre milyonlarca ışıkyılı genişliğindeki bu aşağıdaki haritayı oluşturmayı başardılar. Dönüm noktası niteliğindeki çalışma, Albert Einstein‘ın yerçekimi ve kozmoloji hakkındaki teorilerini doğrulayarak Genel Görelilik Teorisini bir Sefer daha teyit ediyor.
‘Karanlık madde’ nedir?
NASA’ya nazaran karanlık unsur görünmez olan, ışığı ya da enerjiyi emmeyen, yansıtmayan ya da yaymayan parçacıklardan oluşur, bu nedenle direkt tespit edilemez. Ve tıpkı biçimde bu nedenle varsayımsaldır, lakin varlığı öteki şeyler üzerindeki tesirinden çıkarılabilir. Karanlık hususun cihandaki hususun yaklaşık yüzde 85’ini oluşturduğu ve yalnızca yerçekimi ile etkileşime girdiği düşünülmektedir.
Yeni ‘karanlık madde’ haritası nasıl yapıldı?
ACT gözlemevi 2022’nin sonunda hizmet dışı bırakılmadan evvel, araştırmacılar kozmik mikrodalga arka plan ışımasına (CMB) tekrar bakarak çalışmaları için Gerekli olan bilgileri topladılar. Bu bilgilere dayanılarak hazırlanan harita temel olarak vakitte geriye hakikat görebildiğimiz kadar uzanan kütle dağılımının bölgelerini gösteriyor. Yeni harita, Einstein’ın genel göreliliğinin süregelen bir kaygısına odaklanıyor: Harika kütleli kara delikler üzere kainattaki en Aka objelerin daha uzak kaynaklardan gelen ışığı nasıl büktüğü. Bahsedilen bu kaynak ise Aka Patlama’nın akabinde yayılan ve tespit edilebilen en eski Fer olan kozmik mikrodalga arka planıdır. Araştırma takımı, cihanın başlangıcındaki kozmik mikrodalga arka plan ışıması ismi verilen ışığın imajını kullanarak, cihandaki karanlık husus dağılımının en detaylı haritasını oluşturdular. nihayet tahlil, karanlık hususun Einstein’ın yerçekimi teorisine dayanan standart kozmoloji modeline uyacak kadar “topaklı” olduğunu gösteriyor.
Öte yandan daha gelişmiş teleskoplar ile gizemin perdesi daha da aralanabilir. Yapılan açıklamaya nazaran, Atacama’daki Simons Gözlemevi’nde kurulacak bir teleskop 2024 yılında faaliyete geçecek ve gökyüzünü Atacama Kozmoloji Teleskobu’ndan yaklaşık 10 kat daha hızlı haritalandıracak.
Albert Einstein’ın genel görelilik teorisi nedir?
Uzayda dört Ebat vardır; yükseklik, uzunluk, genişlik ve zaman. Görelilik, bu karışıma kütle eklendiğinde ne olacağını açıklar. Einstein’ın 1915’te yayınlanan genel görelilik teorisini, trambolin üzerindeki bir bowling topunu düşünürseniz daha kolay formda anlayabilirsiniz. Trambolinin topun etrafında batması ve eğilmesi üzere, kütle de uzay-zamanı eğip büker. Işık düz bir çizgide devinim eder, lakin uzay-zaman kütle tarafından büküldüğünden Dolayı ışığı Vakit vakit eğriler halinde gözlemleriz. Radikal teori, 29 Mayıs 1919’da bir güneş tutulması sırasında çekilen yıldızların tam pozisyonlarının fotoğraflarıyla kanıtlandı. Pennsylvania Üniversitesi Fizik ve Astronomi Kısmı’nda Yardımcı doçent olan Mathew Madhavacheril, “Büyük Patlama’dan kalan Fer bozulmalarını kullanarak yeni bir kütle haritası çıkardık” dedi. “Dikkat cazip bir halde, hem cihanın ‘hantallığının’ hem de 14 milyar yıllık evrimden sonra büyüme suratının, Einstein’ın yerçekimi teorisine dayanan standart kozmoloji modelimizden beklediğiniz üzere olduğunu gösteren ölçümler sağlıyor.”
Kozmolojideki ‘kriz’
Bazı ilim insanları Einstein’ın genel görelilik kuramı üzerine inşa edilen standart kozmoloji modelinin Noksan yahut yanlış olmakla eleştiriliyordu. Bu tenkitlerin ardında CMB’den fazla yıldızlardan gelen arka plan ışığının karanlık hususun farklı ölçümlerine yol açmasından kaynaklanıyordu. Bununla birlikte, çıkarılan bu yeni karanlık husus haritasının Einstein’in modeliyle harika bir biçimde Ahenk içinde olduğu belirtiliyor.
Yorum Yok